فهرست منابع
آموزگار، ژاله. (۱۳۷۴). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.
اوستا؛ کهن‌ترین سرودهای ایرانیان. (1379). ج1-2، ترجمه جلیل دوستخواه. تهران: مروارید.
بندهش. (۱۳۸۰). ترجمه مهرداد بهار. تهران: توس.
بهار، مهرداد، (1352). اساطیر ایران. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
بهار، مهرداد، (۱۳۷۵). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگاه.
بهنامفر، محمد، و علیاکبر رضادوست. (1390). «نگاهی به عناصر اسطوره جمشید بر اساس منطق مکالمه اساطیر». نثر پژوهی ادب فارسی. (شماره 30)، 127-101.
بیرونی، ابوریحان. (1352). آثار الباقیه عن القرون الخالیه. ترجمه اکبر دانا سرشت. تهران: ابن‌سینا.
تسلیمی، علی، و همکاران. (1384). «نگاهی اسطورهشناختی به داستان ضحاک و فریدون بر مبنای تحلیل عناصر ساختاری آن». زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد. ( شماره 3)، 176-157.
درخشانی، جهانشاه. (1383). دانشنامه کاشان، آریاییان، مردم کاشی، امرد، پارس و دیگر ایرانیان. ج3. تهران: بنیاد فرهنگ کاشان.
ثعالبی، عبدالمک بن محمد. (۱۳۶۸). تاریخ (غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم). پاره نخست: ایران باستان. پیشگفتار و ترجمه محمد فضائلی. همراه با ترجمه مقدم زتنبرگ و دیباچه مجتبی مینویی. تهران: نقره.
حصوری، علی. (1378). ضحاک. تهران: چشمه.
حیدری، علی. (1391). «تحلیل عرفانی داستان ضحاک». ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی. (شماره 26)، 75-53.
سرکاراتی، بهمن. (1357). «بنیان اساطیری حماسه ملی ایران». دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. (شماره 125)، 61-1.
شاهنامه فردوسی ß فردوسی.
شیوا، امید. (1391). «خراسان بزرگ و خراسانیان در دیدگاه و اندیشه فردوسی». پژوهشنامه خراسان بزرگ. (شماره 8)، 50-39.
طبری، محمد بن جریر. (۱۳۵۳). تاریخ طبری. ج2. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۶۶). شاهنامه. تصحیح جلال خالقی مطلق. دفترهای 2-5. نیویورک: Bibliotheca Persica.
فشارکی، محمد و خسرو محمودی. (1390). «روانکاوی نمادها در داستان ضحاک». اندیشههای ادبی. (شماره 9)، 13-1.
فیروزی، سورنا و آرزو رسولی (طالقانی). (1401). «هویت کوروش بزرگ در تاریخ‌نگاری ساسانیان؛ شخصیت‌هایی با این نام در مرزهای ایرانشهر». پژوهش‌های علوم تاریخی. (دوره 12، شماره 2)، 109-86.
قائمی، فرزاد. (1394). «تحلیل تطبیقی اسطوره ضحاک ماردوش (بر اساس رهیافتهای مبتنی بر سنت کهن قربانی برای خدایان ماردوش جهان زیرین)». پژوهشنامه ادب حماسی. (شماره 19)، 65-27.
کریستن‌سن، آرتور. (1355). کیانیان. ترجمه ذبیح‌الله صفا. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
کریستین‌سن، آرتور. (1383). نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار. ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی. تهران: چشمه.
گزیده‌های زادسپرم. (۱۳۶۶). ترجمه محمدتقی راشد محصل. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
گردیزی، عبدالحی بن الضحاک. (1363). زین الاخبار (تاریخ گردیزی). تصحیح عبدالحی حبیبی. تهران: دنیای کتاب.
مسعودی، علی بن حسین. (۱۳۶۵). مروج الذهب و معادن الجوهر. ج1. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.
مسعودی، علی بن حسین. (1386). التنبیه و الاشراف. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.
مصباح، بیتا. (1396). «بن‌مایه‌های کهن اسطوره ضحاک در ایران بر اساس نقوش روی مهر دوره عیلامی (هزاره سوم قبل از میلاد)». باغ نظر. (شماره 56)، 56-43.
مهرآفرین، رضا و محمود طاووسی. (1385). «دیرینهشناسی اسطوره ضحاک». پژوهشنامه ادب غنایی. (شماره 6)، 142-119.
نیولی، گراردو. (1390). از زرتشت تا مانی. ترجمه آرزو رسولی. تهران: ماهی.
ونگ، دیوید. (۱۳۸۴). «تحقیق تاریخی-تفسیری در معماری»، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، صفه. (شماره 39)، 101-67.
هینلز، جان. (1368).
شناخت اساطیر ایران. ترجمه احمد تفضلی با همکاری ژاله آموزگار. تهران:
چشمه و فرهنگسرای بابل.
یادگار زریران. (1392). ترجمه ژاله آموزگار. تهران: معین.
یاحقی، محمدجعفر و فرزاد قائمی. (1386). «نقد اساطیری شخصیت جمشید از منظر اوستا و شاهنامه». نثر پژوهی ادب فارسی. (شماره 21)، 305-273.
Albright, W. F. (1953). “New Light from Egypt on the Chronology and History of Israel ad Judah”. Bulletin of the American Schools of Oriental Research. (vol 130), 4-11.
Allan, S. (2007). “Erlitou and the Formation of Chinese Civilization: Toward a New Paradigm”. The Journal of Asian Studies. (vol 66), 461-496.
Askarov, A. (1992). “The Beggining of the Iron Age in Transoxiana”. History of Civilization of Central Asia. vol 1, A.H Dani and V. M. Mason (Eds.), 441-459. UNESCO Publishing.
Bartholomae, C., )1915(. “Die Zendhandschriften der K. Hof- und Staatsbibliothek”. München, Catalogus codicum manu scriptorum Bibliothecae Regiae Monacensis, I/7, Munich: Codices Zendicos Complectens.
Bendezu-Sarmiento J. and , J. Lhuillier. (2015). “Sine Sepulchro cultural complex of Transoxiana (between 1500 and the middle of the 1st Millennium BCE). Funerary Practices of the Iron Age in Southern Central Asia: Recent Work, old Data, and new Hypotheses”. AMIT. (vol 45), 281-316.
Blegen, C. W., (1975). “Troy VII”. The Cambridge Ancient History. 3rd ed., II, 2, chapter XXIC. New York: Cambridge University Press.
Boroffka, N. G. O. and L. S. Sverchkov. (2013). “The Yaz II and III period pottery. Classification ad chronology viewed from Bandykhan, Southern Uzbekistan”. Pottery and chronology of the Early Iron Age in Central. Warszawa: The Kazimierz Michalowski Foundation.
Boucharlat, R. (2005). “The Citadel of Ulug-Depe and the Iron Age Archaeological Sequence in Southern Central Asia”. Iranica Antiqua. (vol 40), 479-514.
Boyce, M. (1975). A History of Zoroastriansim. vol 1. Leiden/Köln: Brill.
Bradshaw, R. I. (1992). Archaeology and the Patriarchs. Biblical Studies. available at: Biblicalstudies.org.uk.
Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2008, November 13). Achaean. Encyclopedia Britannica: https://www.britannica.com/topic/Achaean-people.
Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2020, January 2). Ahhiyawā. Encyclopedia Britannica: https://www.britannica.com/place/Ahhiyawa.
Bryce, T. R. (1977). “Ahihiyawa and Troy: A mistaken Identity?”. Historia: Zeitschtift für Alte Geschichte, Bd. 26, H.1 (2 Qtr.), 24-32.
Bryce, T. R. (2006). The Trojanns and their neighbours. London: Routledge.
Carnoy, A. J. (1964). “Iranian Mythology”. The Mythology of All Races. VI. Boston: 1917; repr. New York.
Dales, G. F. (1977). New excavations at Nad-i Ali (Sorkh Dagh), Afghanistan. (Research Monograph 16), Berkeley: Centre for South and Southeast Asia Studies, University of California.
Darmesteter, J. (1877). Ohrmazd et Ahriman: leurs origines et leur histoire. Paris: Hachette Livre BNF (rprt 2012).
Dubova, N. A. (2019). “Gonur Depe-City of kings and Gods, and the capital of Margush country (Modern Turkmenistan)”. Urban Cultures of Central Asia from the Bronze Age to the Karakhanids, 29-53. Wiesbaden: Harrassowitz.
Duchesne-Guillemin, J. (1961). Zoroastre: Étude critique avec une traduction commentée des Gâthâ, Paris 1948; tr. Maria Henning as The Hymns of Zarathustra: Being a Translation of the Gathas, together with Introduction and Commentary, London.
Dupree, L, and et al. (1972). “Prehistoric Research in Afghanistan (1959-1966)”. Transactions of the American Philosophical Society, (vol 62), 1-84.
Gershevitch, I. (1968). “Old Iranian Literature”. Handbuch der Orientalistik I: Der Nahe und der Mittlere Osten IV: Iranistik 2: Literatur 1, 1-30. Leiden: Brill.
Ghirshman R. (1939). “Fouilles de Nad-i-Ali dans le Seistan Afghan (rapport préliminaire)”. Revue des Arts Asiatiques. Annales du Musée Guimet. (vol 13, 1939-1942): 10-22.
Güntert, H. (1916). Indogermanische Ablautprobleme: Untersuchungen über Schwa secundum, einen zweiten indogermanischen Murmelvokal. Strassburg: De Gruyter Mouton.
Hertel, J., (1924). Die himmelstore im Veda und im Awesta. Leipzig.
Inevatkina, O. N. (2010). “Nachal'nye etapy urbanizacii Samarkandskogo Sogda i yego zapadnye predely”. Material'naya kul’tura Vostoka, Sbornik statey 5. L. M. Noskov (ed.), 6-26. Moscow: Gosudarstvennyy Muzey Vostoka.
Insler, S. (1975). “The Gāthās of Zarathustra”. Acta Iranica. (8), Tehran and Liège.
Isamiddinov, M. Kh. (2002). Istoki gorodskoy kultury samarkandskogo sogda [The origins of urban culture in Samarkand Sogd], Tashkent: Izdatelstvo nardodnogo naslediya imeni A. Kadyri.
Isamiddinov, M. Kh. (2010). “Stratigrafiya gorodishcha Koktepa i nekotorye voprosy istorii i kultury Sogdiany ellinisticheskogo perioda”, in: Tradicii Vostoka i Zapada v antichnoy kulture Sredney Azii, P. Bernara and K. Abdullaev (Eds.), 131-140. Tashkent: Noshirlik yog'disi Press.
ITN [Istoriya Tadzhikskogo Naroda I. Drevneyshaya i drevnyaya istoriya], (1998). B. A. Litvinskiy and V. A. Ranov (Eds.), Dushanbe: Akademiya Nauk Respubliki Tadzhikistan, Institut Istorii, Arkheologii i Etnografii im. A. Donisha
Kellens, J. (1984). “Yima, magicien entre les dieux et les hommes”. Orientalia J. Duchesne-Guillemin Oblata, Acta Iranica 23. Leiden: Brill.
Keller, M. L., (2016). “Archaeomythology as Academic Field and Methodology". Myth Shattered and Restored, Proceedings of Associations for the study of women and mythology, M. Dumont and G. Devi. (Eds). Women and Myth Press.
Kodros, C. E., (2019). Archaeomythology; A journey to our forgotten past. Morrisville: Lulu Publishing Services.
Kuz'mina, E. E., (2007). The Origin of the Ind0-Iranians. J. P. Mallory (Ed.), Leiden and Boston: Brill.
Lecomte, O. (2002). “Recherches archéologiques récentes à Ulug Dépé (Turkménistan)”. Paléorient, (vol 28), 123-132.
Lecomte O. (2011). “Ulug depe 4000 years of evolution between plain and desert”. Historical and Cultural sites of Turkmenistan. Discoveries, Researches and Restoration for 20 years of independence, 221–237. M.A. Mamedov (Ed.), Ashgabat.
Lee, Y. K., (2002). “Building the chronology of early Chinese history”. Asian Perspectives, (vol 41), 15–42.
Lhuillier, J, and et al. (2013). “The Middle Iron Age in Ulug-depe: A preliminary typo-chronological and technological study of the Yaz II ceramic complex”. Pottery and chronology of the Early Iron Age in Central, M. Wagner (Ed), 9-27. Warszawa: The Kazimierz Michalowski Foundation.
Lincoln, B., (1975). “The Indo-European Myth of Creation”. History of Religions. (vol 15), 121-145.
Li, X., (2002). “The Xia-Shang-Zhou Chronology Project: Methodology and Results”. Journal of East Asian Archaeology. (vol 4), 321-333.
Litvinskiy, B. A., (1967). “Arkheologicheskie otkrytiya v Tadzhikistane za godu Sovetskoy vlasti i nekotorye problemy drevney istorii Sredney Azii”. Vestnik Drevney Istorii. (vol 4), 118-137.
Litvinsky, B. A., (1972). Drevnie kochevniki 'Kryshi Mira [Ancient nomads of the “Roof of the World”], Moscow.
Liu, C. Y. (2002). “Astronomy in the Xia-Shang-Zhou Chronology Project”. Journal of Astronomical History and Heritage, (vol 5), 1–8.
Liu, L. and H. Xu, (2015). “Rethiking Erlitou: Legend, History and Chinese”. Archaeology Antiquity, (vol 81), 886-901.
Mallory, J.P. and D. Q. Adams. (2007). Encyclopedia of Indo-European Culture. London and Chicago: Fitzroy Dearborn Publisher.
Masimov, I. S. (1972). “Izuchenie goncharnye pechi bronzovogo veka na poselenie Ulug depe”. Karakumskie Drevnosti. (vol 4), 35-46.
Masson, W. M. (1959). Driewnieziemledelczeskaja kultura Margiany (MIA SSR No. 73). Moscow: Nauka.
Molé M. M. (1963). Culte, mythe et cosmologie dans l’Iran ancien: Le problème zoroastrien et la tradition mazdéenne. Paris: Presses universitaires de France.
Nivison, D. (2002), “The Xia-Shang-Zhou Chronology Project: Two Approaches to Dating”. Journal of East Asian Archaeology. (vol 4), 359–366.
Nyberg, H. S. (1966). Irans forntidiga religioner. Stockholm, 1937; tr. Hans H. Shaeder as Die Religionen des Alten Iran, repr. Osnabrück.
Parpola, A. (2015). Roots of Hinduism, The early Aryans and Indus Civilization. New York: Oxford University Press.
Photius' Excerpt of Ctesias' Persica, Translated by J.H. Freese. Available at (2022): https://www.livius.org/sources/content/ctesias-overview-of-the-works/photius-excerpt-of-ctesias-persica/
Sarianidi, V. I. and K. A. Kachuris. (1967-1968). “Excavations at Ulug-Depe”. AO. S, 342-345.
Sarianidi, V.I. (1968-1969). “Продолжение работ на Улуг-депе”. [Continued work on Ulug-Depe]. AO, 342-345, 434–435.
Sarianidi, V. I. (1971). “Исследование слоев раннежелезного века на Улуг-депе”. [The study of layers of early iron century on Ulug-Depe]. AO (vol 1970), 433-434.
Sarianidi, V.I. (1972). “Раскопки 1970 г. на Улуг-депе”. [Excavations in 1970 at Ulug-Depe]. UCA, (vol 1), 53–55.
Sarianidi, V.I. (1998). Margiana and Protozoroastrism. Athens: Kapon Editions.
Sarianidi, V.I. (2005). Gonur-Depe. Turkmenistan. City of Kingsand Gods. Ashgabat.
Sarianidi, V.I. (2007). Necropolis of Gonur-depe. Athens.
Sarianidi, V.I. (2010). Zadolgo do Zaratuštry/Long before Zaratushtra. Moscow.
Shenkar, M. (2006). “Temple Architecture in the Iranian World before the Macedonian”. Iran and Caucasus, (vol 11), 169-194.
Usmanova, Z. I. (1989). “Razrez krepostnoy steny Erk-kaly Starogo Merva”. Drevniy Merv [Trudy YUTAKE 19], 21-61. M. E. Masson (ed.), Ashkhabad.
Usmanova, Z. I. (2010). “Kistorii ranney keramiki Merva”. Drevnie civilizacii na Srednem Vostoke. Arkheologiya, istoriya, kultura.Materialy mezhdunarodnoy nauchnoy konferencii, posvyashchennoy 80-letiyu, S. B. Bolelov (ed.), 89-90. G. V. Shishkinoy, Moscow: Gosudarstvennyy Muzey Vostoka.
Vaynberg, B.I. (1975). “Kuyusayskaya Kul'tura rannego zheleznogo veka v Prisarykamyshskoy del'te Amudar'i”. Uspekhy sredneaziatskoy arkheologii. (vol 2), 42-48.
Wilkinson, T. A. H. (2000). Royal Annals of Ancient Egypt, Palermo Stones and its Associated Fragmenst. London: Kegan Paul International limited.
Xin, W., and O. Lecomte. (2012). “Clay sealings from the Iron Age citadel at Ulug Depe”. Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan. Band 44: 313-328, Berlin: Deutsches Archäologisches Institut, Eurasien-Abteilung.
Zhang, X, and et al. (2014). “Establishing and refining the archaeological chronologies of Xinzhai, Erlitou and Erligang cultures”. Translated by X. Zhang and Y. K. Lee. Chinese Archaeology. (vol 8), 1, 197–210. Original article in Kaogu 8, 2007: 74–84.
)