جغرافیای تاریخی ضرب سکه‌ها با نام مبارک امام رضا (ع)

نوع مقاله : تاریخ شهرسازی خراسان بزرگ

نویسنده

چکیده

شیعیان و پیروان ائمه اطهار از صدر اسلام در تلاش بودند که نام ائمه را در سکه‌ها نقر نمایند.گرچه نام حضرت علی (ع) و امام رضا (ع) در سکه‌های دوره اولیه اسلامی وجود دارد، اما از دوره ایلخانی،به‌خصوص غازان خان، نام ائمه اطهار به‌طور رسمی در سکه‌ها آورده شد. ضرب سکه‌های طلا ونقره به نام امام رضا(ع) و نوشتن نام آن حضرت بر سکه‌ها از سال 202 هـجری و از دوره مأمون عباسی آغاز گردید. اولین سکه به نام ایشان در خراسان در شهرهای مرو و سمرقند و در مرحله بعد در اصفهان ضرب گردید که در آن‌ها آن حضرت «ولیعهدمسلمین» نامیده شده‌اند نه ولیعهد مأمون. به علت محبوبیت امام رضا (ع) در بین مردم حتی پس از شهادت امام ضرب سکه به نام ایشان رواج داشته است.بسیاری از پادشاهان چون از نفوذ معنوی امام رضا(ع) در بین مردم آگاهی داشتند تلاش نمودند با نشان دادن ارادت خود به آن امام همام بر میزان محبوبیت خود بیفزایند؛بنابراین ضرب سکه به نام آن حضرت در دوران صفویه و پس‌ازآن رونق بسیاری گرفت.نوشتن نام و القاب و صفات امام رضا (ع) و همچنین نقش گنبد و بارگاه امام بر سکه‌ها نشان از اهمیت مقام والای آن امام همام دارد. روش بکارگرفته شده در این پژوهش، روش تاریخی با تکیه بر منابع کتابخانه‌ایاست.مهم‌ترین یافته تحقیق آن است که نشان می‌دهدائمه اطهار و به‌ویژه امام رضا(ع) در بین مردم، عزیز و بسیار محترم بوده‌اند و صاحبان قدرت مجبور بودند به خاطر نفوذ تشیع از نام آنان استفاده کرده و از آنان به بزرگی یاد کنند و به نام آنان سکه ضرب نمایند. واژگان کلیدی: سکه، تشیع، امام رضا (ع)، صفات، پادشاهان.