منطقهی سرایان در شمال غرب خراسان جنوبی با اقلیمی نسبتاً سرد و کوهستانی واقع گردیده است. دشتها و کوههای اطراف سرایان کاملاً مستعد زندگی در برهههای مختلف زندگی بشر بودهاند. بررسیهای صورت گرفته در این منطقه نشان میدهد که اوج پیشرفت و تحول فرهنگی آن در هزارههای چهارم و سوم ق.م اتفاق افتاده است. هرچند پیشرفتهای بشری دیرتر از غرب ایران به این مناطق رسید با این حال مطالعات انجام شده نشان میدهد که نقش جنوب خراسان در تحولات منطقه پر رنگ بوده است.طی سالهای گذشته در جنوب خراسان با کشف محوطۀ کلهکوب و دادههای بدست آمده از آن میتوان به چگونگی تبادلات فرهنگی این منطقه پی برد. شناسایی سنگ لاجورد و مهرههایی از قبیل عقیق جگری نیز بدون شک نشان از تجارت و مبادله با محوطههای مشابه در جنوب شرق و همچنین محوطههای آسیای مرکزی دارد و یا حداقل نشان میدهد که در مسیر تجارت از شمال افغانستان به بین النهرین قرار داشته است. با توجه به مستندات موجود، محوطۀ کلهکوب نقش مهمی را در مبادلات درون منطقهای و حتی فرامنطقهای ایفا میکرده است. هدف از انجام این پژوهش معرفی شاخصههای فرهنگی و نیز تعاملات و برهمکنشهای صورت گرفته در هزارههای چهارم و سوم پ.م در جنوب خراسان میباشد.روش جمعآوری اطلاعات به صورت میدانی (کاوش) و کتابخانهای (اسنادی) میباشد. نتایج موجود نشان میدهد که محوطهی کلهکوب با قرارگیری در شاهراه ارتباطی شرق و غرب، تحت تأثیر تحولات موجود بین این مناطق قرار گرفته و در تعاملات اقتصادی و شاید سیاسی، در طول آغاز نگارش ایفای نقش کرده است.
)
