طراحی چشم‌انداز و بیانیه مأموریت در مناطق کلانشهری مبتنی بر رویکرد حکمروایی قلمرویی- فضایی، مطالعه موردی: منطقه کلانشهری مشهد

نوع مقاله : تاریخ شهرسازی خراسان بزرگ

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع)

چکیده

ترسیم چشم‌انداز یکپارچه سازی نظام سیاستگزاری‌ها در توسعه فضایی منطقه کلانشهری مشهد با وسعتی معادل یازده هزار کیلومتر مربع در شمال شرق ایران، به مثابه چتر وحدت بخش سیاستگزاری‌‌های منطقه‌ای- کلانشهری و مبتنی بر چارچوب حکمروایی قلمرویی، شالوده اساسی این پژوهش است. روش تحقیق در این پژوهش، از نظر ماهیت و روش تحقیق، در شمار پژوهش‌‌‌های توصیفی – تحلیلی[1] و از نظر نوع پژوهش، از نوع کاربردی است. رویکرد مورد استفاده در این مقاله «تحلیل داده‌های ثانویه[2]» است که در سه فاز داده یابی[3]، ارزیابی[4] و تدقیق اطلاعات[5] به تحلیل داده‌‌‌‌های منابعی همچون «مطالعات تطبیقی طراحی چشم‌انداز در مناطق کلانشهری»، «طرح‌‌‌های فرادست، کناردست و حتی پایین دست مصوب» و همچنین دریافت دیدگاه برخی نخبگان کلانشهری در خصوص آینده مطلوب منطقه کلانشهری پرداخته و در نهایت، یافته‌‌‌های این پژوهش به متن «بیانیه مأموریت» و «چشم‌انداز مطلوب» نظام ‌برنامه‌ریزی و مدیریت منطقه کلانشهری مشهد، به عنوان ابزاری برای ایجاد هماهنگی و همکاری و همیاری منطقه‌ای و نیز نقطه کانونی حرکت به سوی منطقه‌گرایی کلانشهری منجر شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که منطقه کلانشهری مشهد در گذار از تفرّق سیاسی (حاکمیتی) و سیاستی (‌برنامه‎‌های) برای نمایندگی منافع محلی، منطقه‌ای، ملی و حتی بین‌المللی کنشگران این منطقه مهم و منحصر به فرد در ایران، نیازمند تجدید نظر در ساختارها و رویه‌‌‌های مدیریتی و ‌برنامه‌ریزی موجود در ابعاد نهادی، فضایی و قلمرویی مبتنی بر رویکرد ‌مشارکت‌جویانه فراگیر است.