بازتاب گوان – یین چینی در حالت‌ها و عناصر تصویری نگارگری مکتب هرات دوره تیموری*

نوع مقاله : تاریخ هنر خراسان بزرگ

نویسندگان

1 استادیار دانشکده تجسمی،عضو هیئت علمی دانشگاه هنراصفهان

2 دانشیار دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، شهر تهران، ایران

3 استادیار پژوهشکده هنر، فرهنگستان هنر، شهر تهران، ایران

چکیده

ایران و چین در طول تاریخ، ارتباطات و تعاملات دیرینه‌ای را با همدیگر تجربه نموده‌اند. مهم‌ترین ارتباطات در دوران ساسانیان پیش از اسلام، عباسیان، ایلخانیان و تیموریان در دوران اسلامی به وقوع پیوسته است. ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی خود، رابط بین شرق و غرب عالم بوده و سهم عمده‌ای در ارتباط چین با دنیای غرب داشته است. اوج ارتباط فی‌مابین مربوط به دوران نوادگان تیمور می‌گردد به‌واسطۀ ارتباطات سیاسی، تجاری و فرهنگی، هنر تصویری و عناصر وابسته به آن نیز دستخوش تغییر و دگرگونی شده‌اند. ایران در این دوره از عناصر طبیعت‌گرایانه، تزئینی و نقش‌مایه‌های چینی تأثیر پذیرفته است. در مطالعۀ بخشی از این آثار در توپقاپی استانبول شخصیت مذهبی چینی به نام گوان – یین که چون الهه‌ای موردتوجه چینیان بوده، در نقاشی‌ها حضور پیدا می‌کند. سؤال اصلی تحقیق آن است که آثار روبرداری شده از اصل چینی که در توپقایی استانبول واقع هستند، آیا در آثار معاصر خود (سدۀ دهم هجری قمری، سدۀ پانزدهم میلادی) در هرات تأثیر گذارده‌اند؟ و اگر تأثیرگذار بوده‌اند، دلالت‌ها و شواهد آن در اجزاء و عناصر کدام‏ها هستند؟ فرضیه پژوهش بر این است که تصویر شخصیت مذهبی گوان – یین بر نقاشی دورۀ تیموری – مکتب هرات – ازلحاظ حالت و عناصر، تأثیر گذارده است. هدف تحقیق آن است که با معرفی گوان – یین و تصاویر وابسته به آن، نمونه آثار انجام‌شده در مکتب هرات را به لحاظ تأثیرپذیری بررسی نماید. مقاله با روش توصیفی به تطبیق آثاری منتخب از هرات و نمونه‌های موجود چینی در مجموعۀ توپقاپی استانبول، می‌پردازد. نتیجۀ تحقیق آن است که آثار موجود در توپقاپی که با تأثیرپذیری از گوان – یین چینی خلق شده‌اند، بر نمونه‌هایی از نقاشی دورۀ تیموری – مکتب هرات – ازلحاظ حالت و عناصر، تأثیر گذارده‌اند. هنرمندان ایرانی در هنر تصویری خود از شخصیت مذهبی چینی در حالت و عناصر، بدون توجه به مفاهیم مذهبی آن، صرفاً از تصویر، تأثیر پذیرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Chinese Guan -Yin reflections in postures and pictorial elements on Herat School ,Timurid Era

چکیده [English]

Iran and China have experienced ancient relations and interactions throughout history. The most important relations have occurred during Ilkhanids, and Timurids. The peak of interactions dates back to the era of Timur's descendants. The pictorial art and its dependent elements have gone through drastic changes as a result of interactions. During that period, Iran was influenced by elements and Chinese patterns. In the study of a portion of such works at Istanbul Topkapi, a Chinese religious character, Guan- Yin, who was worshiped by the Chinese as a deity, is seen throughout the paintings. The main research question is whether or not the works copied from Chinese originals at Topkapi have influenced their contemporary counterparts (15th century) in Herat. And if so, which are the implications and evidence of such an influence in gestures and elements? It is hypothesized that the image of the religious character, Guan- Yin, has influenced the Timurid-era paintings. The aim of this research is to study the sample works performed by Herat school in terms of influence by introducing Guan-Yin and related images. The paper compares some selected works of Herat and existing Chinese examples from Topkapi Collection using descriptive method. The result is that the works at Topkapi, created under the influence of Chinese Guan-Yin, have influenced some instances of Timurid-era paintings, school of Herat, in terms of gestures and elements. Iranian artists have been influenced by the Chinese character in their pictorial only in depicting the figures, without a consideration