بررسی نقش روسیه و انگلیس در تهاجمات ترکمانان به ایران (سده 19 م)

نوع مقاله : تاریخ شهرسازی خراسان بزرگ

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانش آموخته کارشناس ارشد تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

در دوران قاجاریه تاخت و تازهای ترکمانان به سرزمین‌های داخل ایران و غارت اموال و دارایی ساکنان خراسان و شرق خزر صورت می‌پذیرفت.  در بسیاری از این تهاجمات زنان وکودکان به اسارت در می‌آمدند و در بازارهای برده فروشی بخارا، خیوه و مرو به عنوان برده فروخته می‌شدند. یکی از عوامل خارجی مؤثر در این مسئله، دست داشتن دو کشور روس و انگلیس در ایجاد زمینه های غارتگری مهاجمان در راستای اهداف استعماریشان بود. رقابت‌های این دو کشور بر سر آسیای مرکزی موجب بی ثباتی و ناامنی منطقه شده بود. روسیه در جهت سیاست‌های تهاجمی رو به جنوب و انگلیس در جهت سیاست‌های دفاعی از مستعمرات خود در هند، از وجود ترکمانان مرزنشین سود می‌‌بردند. با کمک این عناصر، روسیه پیروز این رقابت‌ها بود و توانست بخش‌های بزرگی از آسیای مرکزی را فتح کند. این پژوهش در صدد است با استفاده از منابع اصیل و با روش تحقیق تاریخی و با شیوه ای علی-معلولی به توصیف شرایطی که منجر به این بی‌ثباتی‌ها و تجاوزات با نقش موثر دو قدرت فوق الذکر شد، بپردازد.