علت وجودی، اندیشه سیاسی و تطبیق مصادیق آن در کشورهای ایران، عراق و عربستان سعودی

نوع مقاله : تاریخ شهرسازی خراسان بزرگ

نویسندگان

چکیده

علت وجودی، اندیشه سیاسی و هویت سرفصل‌های مهم در ایجاد، بقا و تداوم کشورها به‌حساب می‌آیند. هر سه مؤلفه مهم دارای پاسخ‌های مشابهی هستند که کشورها برای یکپارچگی ملی و کاهش بحران‌های داخلی، تداوم تأثیرگذاری منطقه‌ای و بین‌المللی؛ نیازمند شناسایی، تدوین و معرفی عناصر تشکیل‌دهنده آن هستند؛ به‌طوری‌که موردتوافق تمامی شهروندان آن کشور باشند و همه مردم نسبت به آن‌ها احساس تعلق و همراهی داشته باشند. هر کشوری که از مؤلفه‌های مشخص و پذیرفته‌شده علت وجودی توسط آحاد جامعه خود برخوردار باشد، در دوران گذار، هجوم امواج جهانی (جهانی‌شدن) و قومیت‌گرایی نوین، آسیب کمتری می‌بیند و قادر خواهد بود با استناد و پشتوانه این ظرفیت‌ها، همگرایی در جامعه را تقویت کند و از پراکندگی و کاهش قدرت ژئوپلیتیکی کشور جلوگیری کند. از طرف دیگر، فقدان، تزلزل و یا کمرنگ شدن این عناصر، می‌تواند منجر به چالش‌هایی از قبیل کاهش انسجام اجتماعی، تجزیه سرزمینی، فقدان نظم و ثبات، عدم یکپارچگی در جامعه و بحران هویت در کشور شود. در این مقاله سه کشور قدرتمند حوزه خلیج‌فارس - ایران، عراق و عربستان سعودی- مورد مقایسه و ارزیابی قرار می‌گیرند تا میزان شمولیت و تأثیرپذیری هرکدام از این کشورها از مؤلفه‌های ذکرشده و سطح انسجام اجتماعی آن‌ها  در این موارد مشخص شود.