دانشگاه بینالمللی امام رضا (علیه السلام)
پژوهشنامه خراسان بزرگ
2251-6131
3
9
2013
01
20
بررسی تاریخ و تمدن شهرهای خراسان بزرگ (نمونه موردی: سمرقند، هرات، بلخ و مرو)
137769
FA
امیر
رحمانی
محسن
قربانخانی
Journal Article
2017
01
18
تمدن راه مشترک زندگی، اندیشه و کنش انسان و دربرگیرندهی سازگاری کلی با نیازهای اقتصادی یا محیط جغرافیایی پیرامون و سازمان مشترکی برای فرو نشاندن نیازهای اجتماعی و سیاسی محیط پیرامون و مجموعهی مشترکی از اندیشهها و دستاوردها است. فرهنگ و تمدن یک جامعه هویت آن جامعه است و منشاء عمدهی دگرگونیهای اجتماعات بشری که تمام جهت گیریها و کارکردهای گوناگون از آن سرچشمه میگیرد، لذا آگاهی از فرهنگ و تمدن به جهت شناخت هویت و نقطهی آغازین دگرگونیهای اجتماعی ـ تاریخی ضروری بهنظر میرسد. از آن جاییکه هدف از پژوهش حاضر شناخت و بررسی تاریخ و تمدن شهرهای خراسان بزرگ شامل شهرهای سمرقند، هرات، بلخ و مرو می باشد، روش پژوهش منطبق بر روش توصیفی- تحلیلی و بهصورت مطالعهی اسنادی و کتابخانهای است. در این راستا از مقالات، کتب، پژوهشها و طرحهای مستند داخلی و خارجی مرتبط با موضوع در جهت دستیابی به هدف پژوهش استفاده شده است. بحث ما بر سر تاریخ شهرهای خراسان بزرگ که هماکنون بیشتر آنها از حوزهی اقتدار سیاسی خارج شدهاند، تنها یک بحث جغرافیایی تاریخی نخواهد بود، زیرا که هویت تاریخی هر منطقهای بسته به فرهنگ، مذهب و احساس یگانگی ملی دارد که خوشبختانه با همهی اینکه بیش از یک قرن است که برخی شهرها از ایران جدا گشتهاند، پیوندهای مذهبی و فرهنگی آن مناطق، محققین و مورخین ما را بر آن داشته است تا پیشینهی تاریخی آنها را بررسی و در برابر انستیتوهای شبیهسازی فرهنگی و اجتماعی، از مواد کتبی و تاریخی خود بهره گیرند.
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137769_636cd9f094ffa00bd3c0fb4cd1a51a5d.pdf
دانشگاه بینالمللی امام رضا (علیه السلام)
پژوهشنامه خراسان بزرگ
2251-6131
3
9
2013
01
20
اجزاء مؤثر بر شکلگیری اخلاق و روحیات مردم خراسان (با استناد به سفرنامهها)
137770
FA
بهروز
طاهرنیا
Journal Article
2017
01
18
سفرنامهها یکی از مهمترین منابعی هستندکه در طول تاریخ به صورت مستمر توسط دانشمندان و مورخان و عالمان علوم مختلف مورد بررسی و استفاده قرار گرفتهاند. این منابع را حلقه ارتباطی بین علوم انسانی برشمردهاند. در این اثر سعی گردیده با استفاده از روش تحلیلی و تطبیقی و با به کارگیری سفرنامههای معتبر و متعدد اجزاء و عناصر تأثیرگذار بر شکلگیری روحیات مردم ایران و خراسان تحلیل نموده و تأثیر شگرف عامل جغرافیا و محیط طبیعی را بر زندگی اجتماعی این مردم مورد نقد و بررسی قرار دهیم.بدیهی است که قرن 16 میلادی نقطه عطف آمد و رفت و ارتباط دنیای غرب با ایران و بالعکس میباشد و بالطبع اوج نگارش سفرنامهها نیز از همین ایام رونق یافته است.شاید بتوان این منابع گرانقدر را تنها نوشتههای غیررسمی از زندگی اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی مردم ایران دانست که کمی از تاریخ صرف سیاسی و نظامی که توسط حاکمان یا به دستور آنها نگارش یافته، فاصله گرفته و به نکات تاریک و پوشیده در پرده زندگی مردم پرداخته است.
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137770_2624f2f7b5163095347999ddd511a5ce.pdf
دانشگاه بینالمللی امام رضا (علیه السلام)
پژوهشنامه خراسان بزرگ
2251-6131
3
9
2013
01
20
تحلیلی بر ژئوپلتیک خراسان بزرگ با محوریت تاپی
137771
FA
عزت اله
عزتی
مریم
بایی لاشکی
Journal Article
2017
01
18
خُراسان از دوران ساسانیان نامی کلی برای اشاره به نواحی شرقی ایران است . قلمرو تاریخی خراسان شامل استان خراسان در ایران کنونی و بخشهای عمدهای ازافغانستان و ترکمنستان امروزی بوده و در مفهوم گستردهتر ازبکستان و تاجیکستان و بخشهایی ازقرقیزستان و قزاقستان را هم میتوان در قلمرو خراسان بزرگ به حساب آورد . قسمت اعظم خراسان بزرگ در شرق خزرامروزه به آسیای مرکزی معروف است . در دو دهه اخیر به ویژه پس از سقوط شوروی وجود منابع با ارزش انرژی بویژه گاز موجب توجه بیشتر جهانی به این مناطق شده وکشورهای شرق و جنوب آسیا از جمله بازارهای بزرگ مصرف گاز خزر هستند . اما محصور بودن این کشورها در خشکی انتقال این منابع را با مشکل مواجه کرده است . یکی از این گزینه ها ی انتقال گاز این منطقه ، انتقال گاز ترکمنستان به هند ( تاپی ) از طریق خاک افغانستان و پاکستان است . این مقاله بدنبال پاسخ به این سوال است : چه مشکلات و موانعی در ایجاد خط لوله تاپی وجود دارد .
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137771_abe41184b12637c5a9efcdd4034fac59.pdf
دانشگاه بینالمللی امام رضا (علیه السلام)
پژوهشنامه خراسان بزرگ
2251-6131
3
9
2013
01
20
بررسی انگاره های نوگرایی شهری و نمودهای آن در شهر مشهد در دوره پهلوی اول
137772
FA
غلامرضا
لطیفی
محمد
شیخی
ایمان
قلندریان
0000-0000-0000-0000
Journal Article
2017
01
18
شهرها بستر شکل گیری تفکرات حاکم بر جامعه و یکی از قالب های فیزیکی شکل گیری و توسعه روابط بین افراد جامعه می باشد. تغییراتی که در طی زمان در شهر رخ می دهد بازتابی از نوع زندگی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه در آن برهه خاص است.در این میان، گاهی تغییرات شهری وسیع و گسترده می شود. دوران رضا شاه در ایران که مصادف با دهه اول و دوم قرن حاضر بوده، نقطه عطفی در تاریخ شهرنشینی ایران می باشد. مفاهیمی که از تفکر نوگرایی در غرب نشات گرفته است در این زمان وارد جامعه می گردد.وی با توجه به نگاه خاص خود بافت های قدیم شهر ها را مورد مداخله قرار می دهد و سازمان و ساختار شهری را تغییر داده و به دنبال ایجاد مرکزی جدید برای شهرها می باشد.در این پژوهش پس از بررسی ماهیت مدرنیسم و انگاره های آن در شهرهای اروپایی به بررسی تغییرات شهری در شهر مقدس مشهد می پردازیم و تغییرات رخ داده شده در این باره را بر اساس مفاهیم بیان شده تبیین خواهیم نمود.
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137772_efa1d6e37bdef224d65e8ef9dda7a9bb.pdf
دانشگاه بینالمللی امام رضا (علیه السلام)
پژوهشنامه خراسان بزرگ
2251-6131
3
9
2013
01
20
آرامگاهها و قبور کوه خواجه سیستان
137773
FA
رضا
مهرآفرین
0000-0003-1005-7222
داود
صارمی نائینی
مرجان
شهرکی فرخنده
Journal Article
2017
01
18
کوه خواجه سیستان به عنوان تنها برجستگی دشت سیستان همواره از تقدس و جایگاه ویژهای در ادیان مختلف از جمله زرتشتی، مسیحی و اسلام و هم چنین در فرهنگ بومی مردم منطقه برخوردار بوده است. این ویژگیها باعث گردیده که بر خلاف دسترسی دشوار به آن به دلیل وجود دریاچه هامون در پیرامون آن، همواره در ادوار مختلف زمانی مورد سکونت گروهها و جماعات انسانی قرار گیرد یا از آن به عنوان یک مکان مقدس برای تدفین و زیارتگاه استفاده شود. اهمیت این محل با توجه به آنچه ذکر گردید، نیاز به بررسی و تحقیق در این زمینه را کاملاً ضروری میسازد. خصوصاً که هیچ گونه پژوهشی تاکنون بر روی قبور و آرامگاههای این محل صورت نگرفته و از سوی دیگر کوه خواجه فقط از نظر کاخ و آتشکدهی آن که متعلق به دورهی پیش از اسلام میباشد، در باستانشناسی ایران شناخته شده است. از این رو طی بررسی میدانی و پیمایشی که در این محل صورت گرفت، تعداد کثیری قبر و آرامگاه در سطح و دامنههای آن شناسایی گردید که همه متعلق به دورهی اسلامی میباشند. آرامگاههای کوه خواجه به دو دستهی تخریبی و سالم تقسیم میشوند. مقابر موجود بر روی کوه نیز از لحاظ ساختاری و مصالح به سه دسته تقسیم میگردند که عبارتند از: پشتههای سنگی نامنظم، گورهای سنگ چین منظم و گورهای خشتی. شواهد باستانشناسی حاکی از آن است که در دورهی اسلامی میانه و متاخر، مسلمانان از این کوه و دامنههای آن با اهداف مختلف استفاده کردهاند.
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137773_854fd9acc30bac2707cd5b795ab5fdb1.pdf
دانشگاه بینالمللی امام رضا (علیه السلام)
پژوهشنامه خراسان بزرگ
2251-6131
3
9
2013
01
20
سبک مقبره سازی متصوفه در شرق خراسان: باخرز، تربت جام، تایباد و هرات
137774
FA
سیدرسول
موسوی حاجی
جواد
خدادوست
شهین
پورعلی یاری
Journal Article
2017
01
18
خراسان همواره بهعنوان یکی از مهمترین مناطق تأثیرگذار در دنیای اسلام نقش بسزایی در توسعه و تکامل معماری اسلامی بهویژه معماری مقابر داشته است. بهنظر میرسد در دوره سلجوقی همزمان با حضور شیخالاسلام احمد جامی در منطقه جام، نوع خاصی از معماری تدفینی در قالب مقابر روباز با ایوانی در مقابل مورد توجه قرار گرفته و این سنت تا دوره صفوی ادامه یافته است. تفکر ساخت این مقابر را میتوان در توجه به قرآن درباره بزرگداشت شعایر الهی و همچنین آموزههای پیامبر (ص) در مورد منع هر گونه ساخت و ساز بر روی قبور توجیه نمود. ساخت اینگونه مقابر در این منطقه از کشور بسیار رایج بوده و از مهمترین آنها میتوان به مزار شیخ احمد جامی، مزار شهابالدین عبدالله باخرزی، مزار ابوبکر زینالدین تایبادی، آرامگاه خواجه عبدالرحمن جامی و مزار خواجه عبدالله انصاری در هرات اشاره کرد. نوشتار حاضر بر آن است تا با استناد به قرائن تاریخی، شواهد باستانشناختی و مدارک معماری، علاوه بر واکاوی و تحلیل ویژگیهای معماری و تزیینی این مقابر، به تعیین منشأ ظهور این فرم از معماری در شرق خراسان بپردازد. قرارگیری قبر در مقابل عبادتگاه و خانقاه متوفی، کاشت درخت بر روی قبر به منظور ایجاد سایه بر روی آن، ایجاد یک حوض جهت جمعآوری آب در قسمت بالای سر متوفی، طویل ساختن قبر و مشخص ساختن ابتدا و انتهای آن با دو سنگ عمودی مرتفع از جمله مصادیقی هستند که فقط در این سبک تدفینی دیده میشوند.
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137774_6de015d27898ac6dec6347ad930a5310.pdf