TY - JOUR ID - 137966 TI - بررسی تداوم تکنیک و هنر سفالگری پیش‌ از تاریخ تا دوره معاصر (مطالعه موردی: سنت سفالگری روستاهای بخش چکنه نیشابور) JO - پژوهشنامه خراسان بزرگ JA - JGK LA - fa SN - 2251-6131 AU - باصفا, حسن AU - داوری, محمد صادق AU - مسیح نیا, فرشید AU - رحمتی, مهدیه AD - دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه نیشابور، ایران AD - کارشناسی ارشد، گروه باستان‌شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه نیشابور، ایران AD - دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 11 IS - 39 SP - 66 EP - 53 KW - قوم باستان‌شناسی KW - سازمان تولید KW - سفالگری KW - ظروف قالب پارچه DO - N2 - در حوزه خراسان مرکزی ازدوره نوسنگی با سفال تا دوران معاصر سفالگری از هنرها و صنایع رایج و بسیار بااهمیت بوده است. در خلال بررسی‌های باستان‌شناسی انجام شده در این حوزه، تکنیک ساخت سفالیشناسایی‌شده که نشان از تداوم سنت‌های فرهنگی در هزاره‌های ذکرشده دارد. این تکنیک ساخت و فرم‌دهی به‌وسیله قالب پارچه‌ صورت می‌گرفت که در دوره نوسنگی سبدهای گیاهی جایگزین آن بوده است. نمونه‌های متعدد این تکنیک از هزاره ششم تا هزاره اول ق.م در دشت مشهد و آسیای مرکزی و نیز در دوران ساسانی در دشت نیشابور گزارش‌شده است و اهمیت آن در این می­باشد که تداوم آن تا روزگار معاصر و در بافت روستایی چکنه نیشابور ادامه یافته است. از جنبه‌های پنهان این پدیده، ارتباط سازمان تولید این نوع ظروف با بافت جوامع است که در پژوهش حاضر به کمک روش قوم باستان‌شناسی و رویکرد انسان‌شناسی نمادین و تفسیری مطالعه و تشریح شده است. اگر بتوان الگوی معاصر را به‌پیش از تاریخ نسبت داد،می‌توان عنوان کرد که زنان در فعالیت‌های تولیدی این دست‌ساخته نقش مهمی داشته‌اند. در بافتار معاصر، این ظروف کارکرد ذخیره‌سازی مواد غذایی و لبنی داشته است و برخواسته از اقتصاد معیشتی مبتنی بر دامداری هستند. این ظروف در مقیاس خانگی تولید و ساخت آن اهداف اقتصادی نداشته است. به نظر می‌رسد این تکنیکِ بومی، طی هزاره‌ها به‌عنوان میراثی ماندگار تداوم‌یافته و مواد اولیه آن متناسب با بوم و همچنین الگوی مصرف آن متناسب با نوع فعالیت‌ها در ادوار مختلف، متفاوت بوده است. UR - https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137966.html L1 - https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137966_82581bebcfce532a12f7f2b753210138.pdf ER -