TY - JOUR ID - 137890 TI - بررسی عوامل مؤثر در گسترش شهرهای خراسان بزرگ بین سده‌های سوم تا هفتم هجری قمری JO - پژوهشنامه خراسان بزرگ JA - JGK LA - fa SN - 2251-6131 AU - صاحبی بزاز, منصوره AU - تندی, احمد AD - دکترای پژوهش هنر-دانشگاه ملی تاجیکستان-دانشگاه هنر تهران AD - استادیار دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر تهران Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 8 IS - 27 SP - 15 EP - 28 KW - خراسان بزرگ KW - گسترش شهرها KW - امنیت KW - تجارت DO - N2 - مباحث مرتبط با مطالعات تاریخ شهرهای ایران و بررسی علل گسترش شهرها جزء با اهمیت­ترین موضوعات در هر دوره تاریخی است. یکی از این موقعیت­های جغرافیایی- تاریخی، منطقه خراسان­بزرگ در طول سده­های آغازین ورود اسلام به ایران است.  پژوهش حاضر، در پی پاسخ برای یافتن عوامل گسترش شهرهای خراسان­بزرگ در این دوره است. بر اساس یافته­های مستند، این منطقه در طول سد­های بعد از اسلام به علت داشتن شرایط اقلیمی مناسب و نیز واقع شدن در مسیرهای تجاری دارای شرایط ویژه بود. ضمن آنکه به علت همجواری با سرزمین اقوام بیابان­گرد ترک،  از مهم­ترین ثغور مملکت اسلامی محسوب می­شد. از این­رو همواره از طرف حکومت­ها و مردم مورد توجه بود و جمعیت فراوانی را به خود جلب می­کرد.  می­توان مهم­ترین عوامل گسترش شهرهای خراسان­بزرگ در طول سده­های سوم تاهفتم­ه­.ق.، داشتن شرایط اقلیمی- طبیعی مناسب، توجه به موضوع محافظت از ثغور سرزمین اسلامی از طرف دولت­ها و توجه به اهمیت تجاری شهرهای سرحدی دانست. این شهرها، بر سر راه­هایی واقع بود که از طریق آن مردم منطقه می­توانستند با دیگر نقاط مبادلات اقتصادی- تجاری برقرار کنند. موقعیت امنیتی- اقتصادی شهرهای خراسان بزرگ در طول سده­های سوم تاهفتم ه.ق. آنچنان دارای اهمیت بود، که شهرهایی چون بخارا و نیشابور، به عنوان پایتخت انتخاب ­شدند و اهمیت سیاسی یافتند. روش تحقیق: منطبق بر روش توصیف،تحلیل و استنباط اطلاعات، بر پایه مطالعات کتابخانه­ای به انجام رسیده است. کتب تاریخی، مقالات و پژوهش­های معاصر مرتبط داخلی و خارجی جهت دست­یابی به اهداف مقاله مورد بهره­برداری قرار گرفته است. UR - https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137890.html L1 - https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137890_41e52335169a1bf52a51d4359a1390d6.pdf ER -