%0 Journal Article %T بازشناسی عناصر سیاسی-جغرافیایی در نوشتارهای تاریخی فرارود (نمونه موردی: بازنمایی سرزمین در گاهان اوستا) %J پژوهشنامه خراسان بزرگ %I دانشگاه بین‌المللی امام رضا (علیه السلام) %Z 2251-6131 %A قره بیگی, مصیب %A شامانی, یاسر %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 12 %N 43 %P 1-12 %! بازشناسی عناصر سیاسی-جغرافیایی در نوشتارهای تاریخی فرارود (نمونه موردی: بازنمایی سرزمین در گاهان اوستا) %K گاهان %K سرزمین  %K فرارود %K اسطورۀ سرآغاز %K ساسانیان %K تکنیک شناسی سیاست %R 10.22034/jgk.2022.137987 %X حوزۀ فرارود به ­عنوان یکی از مکان­ های استراتژیک در ایرانِ پیش از اسلام، فضای تولید و توزیع محتواهای سیاسی و هویتی را بر عهده داشته است. در این میان، نوشتارهای تاریخی و اسطوره­ای به­ مثابۀ خاطرۀ جمعی یک ملت، پدیدآورندۀ حس تعلق سرزمینی با پیش ­زمینه­ های   عاطفی و قدسی است. سرزمین یا قلمرو، بخشی از فضا است که مصالحه ­ای میان جنبه­ های اسطوره­ای و عقلانی-کارکردی فضا ایجاد می­ کند. سرزمین، از سه مؤلفه ساخته شده است: یک‌تکه زمین به‌مثابۀ میراث مقدس، زمین ه­ای از قدرت و یک فضای کاربردی. همچنانکه  پیداست، سرزمین ابعاد گوناگونی از زیست اجتماعی و قدرت جمعی را کنار هم می­نهد. عناصر مادی همچون فضا و عناصر نمادین همانند هویت جمعی و عناصر سیاسی-جغرافیایی هویت و سرزمین، به‌مثابۀ یک نیروی برانگیزنده و عاملی آیکونوگرافیک، زمینه­ های تشکیل یک ملت با   حاکمیتی اسطوره­ای-تاریخی را مهیا می­ کند. پدیدار گشتن یک هویت مشترک با ملتی اصیل و سرزمینی مقدس، ازجمله شاخص‌هایی است که می ­توان در درون نوشتارهای اسطوره­ای ایران باستان بازکاوید. پژوهش حاضر با روش تحلیل هرمنوتیکی، چگونگی بازنمایی سرزمین در گاهان را که کهن­ ترین بخش اوستا به ­شمار می ­رود، بررسی کرده است. پرسش بنیادی این پژوهش، آن است که مفهوم سرزمین در گاهان اوستا دارای چه نشانه ­هایی و چگونه بازنمایی شده است؟ نتایج این پژوهش نشان از آن دارد که گاهان به‌مثابۀ یک گفتمان اسطوره­ای، دو عنصر سرزمین و ملت را برای عینیت‌یافتن حاکمیت در فضای ایران، تولید کرده است. همچنین، سرزمین در «شریعت گاهانی»، بدون اشارۀ مستقیم بدان، به‌مثابۀ «اسطورۀ سرآغاز» و «تکنیک­شناسی سیاست» بازنمایی شده که نمونۀ عینیت‌یافتۀ آن، حاکمیت ساسانیان است. تفاوت یافته­ های این پژوهش با نظریۀ اندیشه ­ی ایرانشهری در آن است که در نظریۀ مزبور به فضا، رابطه­ مندی، گسست­ و نگرش کُل­نگرانه توجه نشده و تنها سرمشق­های اسطوره­ای و بازتولید آن در زیستِ سیاسی و فرهنگی ایران اهمیت یافته است.  %U https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137987_302ef4afb3b12691033c071125f61ebb.pdf