%0 Journal Article %T درون گرایی و بازتاب اصل محرمیت در معماری ایرانی – اسلامی نمونه پژوهش میدانی؛ خانه های تاریخی بیرجند %J پژوهشنامه خراسان بزرگ %I دانشگاه بین‌المللی امام رضا (علیه السلام) %Z 2251-6131 %A هاشمی زرج آباد, حسن %A زارعی, علی %A تقوی, عابد %D 2015 %\ 01/21/2015 %V 5 %N 17 %P - %! درون گرایی و بازتاب اصل محرمیت در معماری ایرانی – اسلامی نمونه پژوهش میدانی؛ خانه های تاریخی بیرجند %R %X "درون گرایی" و "محرمیت" دو اصل اساسی و بنیادی در معماری ایرانی – اسلامی است که تأتیر بسزایی در شکل­گیری سازمان فضایی شهرها و عناصر کالبدی بناهای سنتی ایران داشته است. هرچند عامل اقلیم در انتخاب و گزینش اصل درون گرایی در شهرسازی ایران قبل از اسلام مؤثر بوده است لیکن در دوره اسلامی بر پایه مبانی و ارزش­های اعتقادی و جهان­بینی اسلامی علاوه بر الگوی درون گرایی، اصل محرمیت نیز از دو منظر کالبدی و معنایی به عنوان یکی از معیارهای اصلی طراحی شهرها و بناها مورد توجه معماران قرار گرفت. از جمله فضاهایی که بازتاب دو اصل فوق­الذکر به روشنی در فضاهای کالبدی آن قابل مشاهده است خانه­ها هستند. نداشتن ارتباط بصری مستقیم داخل خانه با فضاهای شهری و تقدس بخشیدن و حفظ حریم خانواده و فراهم کردن فضا و قلمرو محرم در عناصر فضایی از ویژگی­ها و شاخصه­های خانه­های دوران اسلامی ایران است. نگارنده در پژوهش حاضر با هدف بازشناسی و بازنمایی دو اصل درون­گرایی و محرمیت در عناصر کالبدی - فضایی خانه­های تاریخی بیرجند سعی در تببین آن با روش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات مشاهده و بررسی میدانی خواهد داشت. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در طراحی و ساخت خانه های تاریخی بیرجند معماران از دو اصل درون گرایی و محرمیت در ساماندهی فضایی عناصر کالبدی بهره گرفته­اند؛ که بازتاب آن­را می­توان درساخت بنا با نقشه و الگوی درون­گرایی و تأمین لایه­های محرمیت سه گانه عمومی– خصوصی و نیمه خصوصی مشاهده کرد. %U https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137735_579bc9235d6a67693842e7b049a3e381.pdf