از قرن سوم تا پنجم هجری ایرانیان خالق آثار غنی و گرانبهایی بودند؛ دورانی که آن را رنسانس ایرانی نامیدهاند. بازهی زمانی مورد مطالعه در این پژوهش، دوران سامانی میباشد. خراسان بزرگ در دورهی سامانی مرکز فرهنگ ایران به شمار میآمد و سامانیانی که خود کانون عمدهی نوزایی ایران بودند، به همراهی یکدیگر تمدنی را رقم زدند که سیمای فرهنگ ایرانیان ماندگار شد. در این دوران هنر پیشرفت چشمگیری داشت و شکوفایی پارچهبافی را در خراسان و بهویژه در نیشابور به همراه داشت.هدف از انجام این تحقیق بررسی نقوش پارچه در این دورهی تاریخی و شناساندن قسمت کوچکی از فرهنگ غنی ایرانیان میباشد.سوالات این پژوهش شامل:1)ویژگیهای نقوش پارچههای مورد استفاده در دورهی سامانی چگونه بودهاند؟ 2) تلفیق دو فرهنگ اسلامی و ایرانی چه تاثیری در نقوش پارچههای این دوره داشته است؟ 3) کاربرد پارچههای منقوش مصرفی این دوره چه مواردی بوده است؟روش تحقیق به صورت تاریخی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای صورت گرفته است. تعداد 2نمونه از پارچههای سامانی،14نمونه از آثار سفالی برجای مانده از دوران سامانی، یک مورد پارچه و نیز 6نمونه از دیوارنگارههای دوران سغدی و یک نمونه پارچه، در جهت بررسی پارچههای دوران سامانی مورد بررسی قرارگرفته و نقوش بر اساس نوع انسانی، حیوانی و گیاهی طبقه بندی شدهاند. نتایج حاکی از آن است که در دورهی سامانی عنصر قرینه در نقوش، حضور پررنگتر نقوش هندسی و گیاهی و سپس نقوش جانوری و انسانی، حضور نقش گیاهی اسلیمی، استفاده از عنصر درخت زندگی در ترکیب با نقوش حیوانی، تقابل نقوش حیوانی، ترسیم نقوش حیوانی و انسانی از روبهرو، استفاده از خط کوفی، اهمیت به حاشیهی پارچه و همچنین تاثیر و تداوم پارچهبافی دوران ساسانی را شاهد هستیم.