تحقیق حاضر به شرح جغرافیایی تاریخی «فرغانه» که یکی از ایالتهای خراسان بزرگ (خراسان قدیم به علاوه ماوراءالنهر) از قرون اولیه اسلامی به بعد بود، می پردازد. همچنین، منابع طبیعی شهرها و عالمان ایالت فرغانه و چگونگی فتح آن بدست اعراب مسلمان و اوضاع سیاسی و اداری آن از دوره اسلامی تا قرون معاصر توضیح داده می شود. به دلیل توجه اندک منابع جغرافیایی و تاریخی به مسائل اجتماعی و فرهنگی فرغانه،بخش مختصری از مقاله شامل این حوزه ها می شود. یافته های تحقیق بیانگر آنست که ایالت فرغانه در جوار سرزمین و مردمان ترک بوده و در دوره باستان جزءایران زمین محسوب می شده و در دوره اسلامی نیز تحت حکومت خلفای راشدین، اموی و عباسی و حکومتهای ایرانی و ترک و مغول بوده است.