فرهنگ بلخی-مروی و دشت گرگان

نوع مقاله : جغرافیای تاریخی خراسان بزرگ

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه هنر، دانشکده حفاظت و مرمت، اصفهان

2 ستاد تمام باستان شناسی، دانشگاه تهران، ایران

3 دانشیار باستانشناسی، دانشگاه هنر، دانشکده حفاظت و مرمت، اصفهان، ایران

چکیده

یکی از مسائل مهم در زمینۀ شناخت فرهنگ بلخی-مروی، شناسایی حوزه جغرافیاییِ گسترش یا ترسیم مرزهای این فرهنگ است. در این زمینۀ، بررسی میزان نفوذ این فرهنگ در مناطق غربی (خراسان و دشت­های گرگان)، از اهمیت شایانی برخوردار است. کاوش­ها و بررسی­های باستان­شناسی در طی دهه اخیر، به شناسایی استقرارگاه­ها و گورستان­های مرتبط با فرهنگ بلخی-مروی در استان­ خراسان شمالی منجر گردید. از همین رو، امروزه دشت­های گرگان (استان امروزی گلستان)، به عنوان همسایه غربیِ فرهنگ بلخی-مروی شناخته می­گردد. مسألۀ مهم در این زمینه رسیدن به پاسخی مناسب برای این سوال است که آیا فرهنگ بلخی مروی در دشت گرگان نفوذ و گسترش داشته است؟ کیفیت ارتباطات میان این فرهنگ و دشت گرگان به چه نحوی بوده است؟به منظور درک روابط میان این دو منطقه و بررسی احتمال وجود استقرارهای این فرهنگ و گسترش آن در استان گلستان، این نوشتار به بررسی ارتباطات تجاری، فرهنگی و تأثیر و تأثرات میان دشت گرگان و فرهنگ بلخی-مروی اختصاص یافته است. علاوه بر این مهم، بررسی ارتباطات تجاری و فرهنگی میان فرهنگ بلخی-مروی و دشت گرگان به تبیین و ترسیم مرزهای غربی فرهنگ بلخی-مروی و کیفیت ارتباطات میان این دو فرهنگ کمک شایانی می­نماید. روش تحقیق از نظر متُد، تاریخی و توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

BMAC and Gorgan Plain

چکیده [English]

One of the important problems about understanding the Bactria Margiana Archaeological Complex is, recognition of expansion geographical area or definition of the boundaries of this culture. In this context, examining the influence of this culture in the western regions (Khorasan and Gorgan plain) has many importance. Excavations and archeological studies in the last decade led to identification of settlements and associated cemeteries with BMAC in the North Khorasan. So, today Gorgan plain (Golestan province), known as the western neighbor of BMAC. In order to understand the relations between this two regions and study of the existence possibility of settlements of this culture and its spread and expansion in the Golestan Province, this article examines the commercial and cultural communication, and the interplay between Gorgan and BMAC. In addition, investigate the commercial and cultural relationships between BMAC and Gorgan plain helps to define and delineate the western boundaries of BMAC.