استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی، پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)، قم، ایران.
چکیده
یکی از روشهای کسب قدرت و افزایش آن برای هر کشوری همگرایی با کشورهای مجاور است؛ ازاینرو، شناسایی بسترها و عوامل همگرایی و چالشهای پیشِ روی آن از ضرورتهای سیاست خارجی هر کشوری است. از مناطق بسیار مهم همجوار ایران، آسیای مرکزی است که پیوندهای تاریخی و فرهنگی و منافع مشترک منطقهای اهمیت همگرایی ایران را با کشورهای این منطقه دوچندان ساخته است. پرسش اصلی این پژوهش این است که دین اسلام چگونه و به چه مقدار میتواند عامل همگرایی ایران و کشورهای آسیای مرکزی باشد؟در این مقاله، با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و مصاحبه، پرسش مذکور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد دین اسلام، فراتر از نظریههای معمول همگرایی و به عنوان بزرگترین عامل پیونددهنده میان مسلمانان، میتواند موجب نزدیکی و افزایش تعامل ایران و کشورهای آسیای گردد. در این مسیر، افزایش آگاهی دینی مردم منطقه آسیای مرکزی، توجه به عوامل وحدت اسلامی، توجه به روحیه صوفیانه مردم و اقدامات فرهنگی همچون پخش فیلم، تئاتر، شعر و راهاندازی شبکههای رادیویی و تلویزیونی مشترک برای تبلیغ اسلام بسیار مهم و ضروری است.