سنجش تطبیقی بافت‌های تاریخی، فرسوده و نوساز شهری (نمونه موردی محلات سرشور، آبکوه و اردام)

نوع مقاله : تاریخ شهرسازی خراسان بزرگ

نویسندگان

چکیده

مفهوم پایداری اجتماعی محلات، رویکردی جدید در طراحی و برنامه‌ریزی محلات شهری است که برنامه‌ریزی را در راستای آفرینش، ارتقا و پایداری ساختار محلات شهری به­ کار می‌گیرد. هدف این مقاله، ارزیابی اصول، معیارها و شاخص‌های پایداری اجتماعی در نمونه محلات بافت‌های مختلف شهر مشهد است. روش‌شناسی انجام این پژوهش ازنظر هدفِ تحقیق، تحلیلی-توصیفی و از منظر چارچوبِ پژوهش، کاربردی–توسعه‌ای است که به شیوه پیمایشی و در سطح محلات دو طرح اردام، سرشور و آبکوه انجام شده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، مشاهدات، مصاحبه و نیز پرسشنامه‌های محقق ساختۀ مبتنی بر معیارهای اجتماعی همراه با برخی زیرمعیارها در الگوی محلات پایدار شهری است که به تعداد 78 عدد برای محله اردام، تعداد 83 عدد برای محله سرشور و تعداد 118 عدد برای محله آبکوه به شیوه نمونه‌گیری منظم از سطح محلات فوق به دست آمد. همچنین در این پژوهش برای تعیین ارزیابی پایداری محلات و وزن دهی شاخص‌ها از روش آنتروپی شانون و تکنیک SAW3 استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد محله دو طرح اردام با بافت جدید و انسان‌ساخت با کسب رتبه 0.9161 نسبت به محلات تاریخی سرشور با رتبه 0.5989 و فرسوده آبکوه با رتبه 0.3633 از پایداری اجتماعی بیشتری برخوردار است. واژگان کلیدی:محله پایدار اجتماعی، مشهد، محلات سرشور، آبکوه و اردام.