شناسایی عوامل موثر جهت کاهش آسیب پذیری در بافت های فرسوده شهری بر اساس ملاحظات پدافند غیر‌‌‌ عامل (نمونه موردی بافت فرسوده قلعه‌ آبکوه مشهد)

نوع مقاله : تاریخ شهرسازی خراسان بزرگ

نویسندگان

1 دانشگاه بین الملی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

2 دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

چکیده

ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی همواره در معرض انواع خطرات طبیعی و تهدیدات انسان ساخت قرار داشته است و تلفات انسانی و خسارات مالی سنگینی متحمل شده است. در این میان بافت های فرسوده شهری خطر پذیر‌ترین نقاط کشور به شمار می روند. بافت فرسوده محله آبکوه‌ شهر مشهد، به دلیل ضعف کالبدی- عملکردی و تأسیسات شهری و همچنین تهی بودن از نشانه های شهری و عناصر با ارزش تاریخی، پهنه‌ای آسیب پذیر و فاقد کیفیت زندگی شهری می باشد که رعایت ملاحظات پدافند غیر‌عامل، می‌تواند قدرت دفاعی در مقابل تهدیدات طبیعی و انسان ساز را بالا برده و باعث پایداری در شرایط بحرانی گردد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش ارائه راهکاری مناسب جهت کاهش آسیب پذیری در بافت فرسوده منطقه قلعه آبکوه مشهد منطبق با اصول پدافند غیر عامل می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی‌- تحلیلی، به دو روش کتابخانه ای و میدانی انجام گرفت. ابتدا معیارهایی که در باب پدافند غیرعامل در بافت های فرسوده شهری مورد توجه قرار می گیرند، در قالب 5 معیار بافت شهری، تراکم شهری، شبکه و شریانهای ارتباطی، کاربری اراضی و امنیت و مدیریت شهری شناسایی گردید؛ سپس با تحلیل معیارهای فوق در بافت فرسوده آبکوه و شناسایی توانمندی ها و نقاط ضعف از منظر پدافند غیرعامل، پیشنهادات در جهت کاهش آسیب پذیری محدوده ارائه گردید.