2024-03-29T16:27:17Z
https://jgk.imamreza.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=18913
پژوهشنامه خراسان بزرگ
jgk
2251-6131
2251-6131
1395
7
23
ارزیابی ارتباط بین زیست پذیری و تابآوری در محلات کلانشهر مشهد
کرامت الله
زیاری
سید مصطفی
حسینی
امروزه توجه به مبحث تاب آوری به منظور کاهش خطرات و خسارات ناشی از سوانح طبیعی به منظور افزایش سطح زیستپذیری شهرها مورد توجه جدی مسئولان و دستاندرکاران مسائل شهری قرار گرفته است. براین اساس، در این پژوهش ضمن سنجش تاب آوری و زیست پذیری شهری در محلات کلان شهر مشهد به بررسی ارتباط بین تاب آوری و زیست پذیری پرداخته شده است. بدین منظور ابتدا شاخصهای مؤثر در تاب آوری و زیست پذیری شهری شناسایی و تعریف عملیاتی شدند. سپس با تعیین محلات نمونه و با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید. در مرحله بعد با استفاده از روش آنتروپی شانون و روش تصمیم گیری چند معیاره VIKOR محلات مورد مطالعه مورد اولویت بندی قرار گرفتند. در نهایت با استفاده از آزمون آماری همبستگی پیرسون ارتباط بین تاب آوری و زیست پذیری شهری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که از نظر زیست پذیری شاخص مسکن با وزن 285/0 و شاخص حمل و نقل با وزن 212/0 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین اهمیت و از نظر تاب آوری شاخص دانش در بعد اجتماعی با وزن 226/0 و شاخص توانایی بازگشت در بعد اقتصادی با وزن 011/0 به ترتیب کمترین و بیشترین وزن را دارا هستند. نتایج حاصل از تکنیک وایکور نیز نشان داد که محله شریف با میزان شاخص وایکور 000/0 از نظر تاب آوری و زیست پذیری رتبه اول را دارا میباشد و محله نیزه با میزان شاخص وایکور 1 از نظر تاب آوری و با میزان شاخص وایکور 867/0 از نظر زیست پذیری در وضعیت نامناسبی از نظر تاب آوری و زیست پذیری قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون همبستگی نشان داد که بین تاب آوری و زیست پذیری شهری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
2016
08
22
26
11
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137862_0b823e272bae7b34c88fcce787518052.pdf
پژوهشنامه خراسان بزرگ
jgk
2251-6131
2251-6131
1395
7
23
بررسی وارزیابی سیاستهای تأمین مسکن در بافتهای فرسوده نمونه موردی: محله آبکوه مشهد
قاسم
فیضی چشمه گلی
غلامرضا
لطیفی
راحله
با جلال
عبدالباسط
سلطانراده
برنامهریزانشهری همواره درپی دستیابی به سیاستهای بهینه الگوهایسکونتی در بافتهای فرسودهشهری بوده و هستند؛ سیاستهایی که ضامن بقای سنتها و فرهنگهای پیشین سکونتی دراین بافتها بوده و همچنین پذیرای الگوهای مدرن باشد. براین اساس سیاستهای بسیاری به اجرا رسیدهاست، ولی هرکدام از این سیاستها، شامل نقاط قوت و ضعفهایی بودهاند که با توجه به ارگانیک بودن این بافتها و همچنین برخورداری از ابعاد اجتماعی،کالبدی و...، دارای شدت وضعف در فرایند عملکردی خود میباشند. عنوان "بافت فرسوده"، خود گویای بار معنایی عمیق در ابعاد مختلف برفضایحاکم برآنمیباشد، فضاییکه شامل بافتهایریزدانه، شبکهزیرساختی ضعیف،کاربریهای ناسازگار، فضاهایکیفی نازل میباشند. بر این اساس اصلاح و بهبود وضعیت مسکن و فضاهای مسکونی دراین بافتها، ناگزیر از بکاربردن سیاستهای مقابلهای خواهد بود؛ سیاستهایی که تحولی در ساختار شکلی و روانی این بافتها پدید آورده و دارای کمترین پیامدهای منفی در فرایند مداخله از وضع موجود به مطلوب باشند. پژوهش توصیفی حاضر قصد دارد بار روش کیفی به ارزیابی این سیاست ها دربافت فرسوده پرداخته و به مناسب ترین سیاست برای تأمین مسکن در محله آبکوه بپردازد. نتایج نشان میدهدکه، سیاست بهسازی شهری در مجموع نقاط قوتوفرصت شامل40امتیاز مثبت و نقاط ضعف و تهدیدهای آن شامل27امتیاز منفی میباشد که در بین سایر سیاستهای تأمین مسکن از قابلیت بالاتری در جهت تأمین مسکن محله آبکوه برخورداراست
سیاست های مسکن
2016
08
22
27
44
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137863_32c289ea27c655bb0f66dba594778e11.pdf
پژوهشنامه خراسان بزرگ
jgk
2251-6131
2251-6131
1395
7
23
نقشآفرینی عناصر کالبدی هویت بخش در تجدید حیات بافتهای تاریخی - فرسوده شهری (مطالعه موردی: محور تاریخی ارگ در شهر مشهد)
قدیر
صیامی
سیدامیر
کابلی فرشچی
علی
رفعتی گنابادی
امروزه اضمحلال تدریجی ساختار و عناصر هویت بخش بافتهای تاریخی- فرسوده شهرهای بزرگ ایران، در کنار ناکارآمدی کارکردی، نارسایی عملکردی و معضلات فرهنگی-اجتماعی در این قبیل بافت ها، به چالشی مهم در برنامه ریزی و مدیریت این گونه شهرها بدل شدهاست. محور ارگ در مرکز کلانشهر مشهد، در شمار محورهای تاریخی شهری است که طی سالهای اخیر با ظهور الگووارههای معماری-شهرسازی نامتوازن با ساختار فرهنگی- تاریخی محور، نابودی و تخریب تدریجی عناصر هویتمند، شکلگیری منظری منقطع از تاریخ، فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی موجود، کمبود خدمات عمومی، به کاهش مخاطبپذیری این بافت منجر شدهاست. از این رو هدف پژوهش حاضر کشف ظرفیت نقشآفرینی عناصر کالبدی هویتساز در بازآفرینی بافت فرسوده-تاریخی محور ارگ مشهد میباشد. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای-کاربردی و از منظر طرح تحقیق، تحلیلی- توصیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات این مقاله مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات اسنادی و کتابخانهای را دربر میگیرد. بدین منظور برای مراجعه به آراء استفاده کنندگان از فضا حجم نمونه آماری برمبنای فرمول کوکران درحدود 100 نفر درنظر گرفته شده و تجزیه و تحلیل دادهها با تحلیل فی و کرایمر صورت پذیرفتهاست. یافتههای این پژوهش حاکی از وجود ارتباط معنادار عناصر هویتمند کالبدی در محور ارگ و مصادیق آن با عواملی از قبیل محل تولد فرد (با ضریب همبستگی: 13/0 )، مدت سکونت یا کار در محدوده (با ضریب همبستگی: 0. 008 )، رنگ (با ضریب همبستگی: 011/0)، ارتفاع ساختمان (باضریب همبستگی: 0. 005 )، نما (با ضریب همبستگی: 0. 0001 )، کفسازی (با ضریب همبستگی: 0. 016)، وضعیت روشنایی در شب (باضریب همبستگی: 0. 031 ) و فضای سبز (با ضریب همبستگی: 0. 029) میباشد. این تحقیق نشان داد طراحی و یا ارتقاء کیفیت عناصر کالبدی یادشده درمحور میتواند علاوه بر زمینه سازی برای احیاء هویت، خاطره وتاریخ محور ارگ، به معاصرسازی و تأمین نیازهای جدید شهروندان و بازآفرینی منطبق برگذشته و حال نیز بیانجامد.
بازآفرینی
هویت کالبدی
بافت تاریخی - فرسوده
محور ارگ
مشهد
2016
08
22
45
62
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137864_7c27ccd7ba1d7102cb35414d9332d7c0.pdf
پژوهشنامه خراسان بزرگ
jgk
2251-6131
2251-6131
1395
7
23
سنجش کیفیت واحدهای مسکونی با استفاده از روش ویکور (نمونه موردی: شهر مشهد)
احمد
زنگانه
جواد
فرهادی بلقور
از آغاز مسئله شدن پدیده شهر، مسکن و کیفیت آن را می توان مهمترین موضوع مورد علاقه محققان این حوزه دانست. کوتاه نظری بر این تحقیقات نشان می دهد، یکی از عناصر اصلی آنها برشمردن شاخصهای مسکن مناسب و یا نامناسب می باشد. البته این شاخصهابا توجه به تعریف مسکن در دوره هایمختلف متفاوت بوده اند.کیفیت واحد های مسکونی از جمله اطلاعات پیش نیاز در بسیاریفعالیت هایآمایشی–عمرانیشهر میباشد. به همین منظور این شاخص بر مبنایداده هایسرشماریعمومی سال2934و در محدوده رسمیشهر مشهد بررسیگردید.علاوه بر آن در این پژوهش به بررسیو سنجش عوامل موثر در کیفیت واحد هایمسکونیپرداخته ایم. برایدستیابیبه این هدف ،22شاخص کالبدی به کمک نرم افزارهای Excelو ARCGISپردازش آماری و نقشه سازیشده اند. نوع تحقیق از لحاظ هدف، کاربردیو روش تحقیق آن توصیفی-تحلیلیاست. همچنین شیوه گردآوریداده ها اسنادیاست.این بررسیبه نوعی، تصمیم گیریدر مورد قرار دادن بخشیاز واحدهایمسکونیدر یک طبقه خاص میباشد. به همین جهت از روش ویکور(از روشهایتصمیم گیریچند معیاره)استفاده شده است.نتایج بدست آمده بیانگر آن است که 19درصد از واحدهای مسکونی در وضعیت مناسب و 21درصد در وضعیت نامناسب می باشند، که مسئولیت مدیریت شهری در مرمت شهری را سنگین می کند. بخش قابل توجهی از واحدهای مسکونی نامناسب در مرکز تاریخی، شمالشرق و شمالغرب شهر قرار دارند. بررسی متغییرها نشان می دهد سالخوردگی، تعداد اتاق در اختیار خانوار ونوع مصالح،اصلیترین عوامل موثر در کیفیت واحدهای مسکونی مورد مطالعه می باشد
2016
08
22
63
74
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137865_de8bc583322c15e4c34e86e0a2d48504.pdf
پژوهشنامه خراسان بزرگ
jgk
2251-6131
2251-6131
1395
7
23
شناسائی و رتبه بندی عوامل رفاهی موثر در گردشگری مذهبی شهر مشهد با استفاده ازتکنیک های تصمیم گیری چند معیاره (AHP)
معصومه
عربشاهی
امید
بهبودی
روح الله
شاه ابراهیمی
شناخت عوامل رفاهی موثر در گردشگری مذهبی در شهر مشهد به مدیران در جهت سیاستگذاری و برنامه ریزی در جهت ارتقاء این عوامل یاری می رساند. لذا هدف پژوهش حاضر شناسائی و رتبه بندی عوامل رفاهی موثر در گردشگری مذهبی با استفاده ازتکنیک های تصمیم گیری چند معیاره (AHP) در مشهد مقدس است، که از حیث هدف کاربردی و حیث ماهیت در حوزه تحقیقات توصیفی می باشد. جامعه آماری این پژوهش خبرگان و کارشناسان حوزه گردشگری مذهبی بوده که تعداد آنها 9 نفر است. نمونه آماری به صورت هدفمند انتخاب شده و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه از نوع نیمه ساختاریافته بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش شناسایی عوامل از تحلیل محتوای مصاحبه ها و جهت رتبه بندی عوامل از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که عوامل محیطی (اسکان، حمل و نقل و تغذیه)، عوامل فرهنگی ( اطلاع رسانی و تبلیغات، آموزش، اوقات فراغت و برگزاری تورهای ارزان قیمت) و عوامل اجتماعی (بیمه حوادث و درمان، امنیت، راهنمای زائر و مشارکت بخش خصوصی) از جمله عوامل موثر شناسایی شده در گردشگری مذهبی می باشد. در بخش اولویت بندی عوامل موثرترین عامل رفاهی موثر بر گردشگری مذهبی به ترتیب عامل محیطی، فرهنگی و اجتماعی است.
2016
08
22
74
88
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137866_86e28c4bc00e73b597851c845cf911b8.pdf
پژوهشنامه خراسان بزرگ
jgk
2251-6131
2251-6131
1395
7
23
گردشگری مذهبی در مسیر هجرت امام رضا(ع) در ایران
اصغر
مولایی
هجرت امامرضا(ع) به ایران یکی، بهعنوان بزرگترین رویداد مذهبی تاریخ ایران مسیری معنوی و مذهبی را بوجود آورده است که قابلیت بازشناسی به عنوان محور گردشگری مذهبی را داراست. توجه به این مفاهیم در مسیر حرکت امام رضا (ع) اعم از پدیدههای کالبدی، کاربری، فرهنگی، اجتماعی، طبیعی میتواند به تعمیق ریشههای ایرانی_اسلامی بویژه هویت مکانی رضوی نزدیک نماید. با این توصیف هدف این مقاله، بازشناسی محور حرکت امام رضا (ع) در ایران به منظور توسعه برنامهریزی و طراحی شهرها و مناطق در این مسیر، بر مدار زمینها و ارزشهای رضوی میباشد. پژوهش حاضر با روش تحقیق تاریخی، تحلیلی و پژوهش میانرشتهای و با استفاده از شیوههای مطالعه اسنادی، کتابخانهای و پژوهشهای موردی انجام میشود. یافتههای این مطالعه نشان میدهد که ایجاد محور فرهنگی رضوی بهصورت یکپارچه نیازمند تقویت و ایجاد زیرساختهای گردشگری موردنیاز در ابعاد مختلف خواهد بود. این نیازها شامل تاسیسات و تجهیزات حملونقل عمومی، رفاهی، تفریحی و تفرجگاهی، بهداشتی و درمانی، ایمنی و امنیتی، نشانهها و نمادهای راهنما و خاطرهانگیز و ... میباشد. رویکرد گردشگری مذهبی در محور هجرت امام رضا(ع) به ایران با بکارگیری نشانهها و نمادهایی از قبیل دروازههای ورود و خروج امام رضا(ع)، سقاخانهها، نقارهخانهها و مراسم نقارهزنی و سایر یادمانهای کالبدی_فرهنگی محقق میشود.
2016
08
22
89
104
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137867_b107591634592ef60b88767e080c1f35.pdf
پژوهشنامه خراسان بزرگ
jgk
2251-6131
2251-6131
1395
7
23
نقش و جایگاه حرم مطهر رضوی در شکل گیری و تکامل حیات شهری مشهد الرضا
علی
زارعی
حسن
هاشمی زرج آباد
ذبیح الله
مسعودی
مهمترین عامل پیدایش و گسترش شهر مشهد را باید در وجود بارگاه مطهر حضرت رضا (ع) جستجو نمود . با به شهادت رسیدن امام (ع)در سال 203 هجری قمری و دفن حضرت در باغ سناباد توس و ایجاد بقعه ای کوچک ،فرایند توسعه کالبدی –فضایی حرم مطهر و به تبع آن مشهد الرضا در طی ادوارمختلف تاریخی فراهم گردید و به تدریج تولد شهری عظیم را در درون روستایی کوچک دریافت و بویژه از دوره صفویه به بعد شهر مشهد در پرتو نقش مذهبی و سیاسی خود در تمام زمینه های اقتصادی، سیاسی ،ارتباطی،خدماتی ،علمی و فرهنگی با شتاب رو به توسعه نهاد . از آن جاییکه هدف از پژوهش حاضر شناخت و بررسی تاریخ شکل گیری و روند تحول و گسترش شهر مشهد، در نتیجه نقش موثر و بنیادین بارگاه رضوی می باشد، روش پژوهش منطبق بر روش توصیفی- تحلیلی و به صورت مطالعه ی اسنادی و کتابخانه ای است. نوشتار حاضر بر آن است تا با استناد به قرائن تاریخی، بیان نماید مشهد الرضا در مسیر تکامل خویش در عصر صفوی و پایتختی آن در دوره زمامداران نادری و شکوفایی نسبی آن در طول سلطنت قاجار ،از ابتدای شکل گیری تا به امروز موجودیت خویش را مدیون وجود بارگاه رضوی است.
2016
08
22
105
115
https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137861_fdeb499608e77a8b6097e595935b6b18.pdf