TY - JOUR ID - 137921 TI - کرامیان و تحولات سیاسی و اجتماعی نیشابور در قرون میانه JO - پژوهشنامه خراسان بزرگ JA - JGK LA - fa SN - 2251-6131 AU - آهنگران, امیر AU - شاهرخی, سید علاالدین AU - نظری, داریوش AD - عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه لرستان Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 9 IS - 32 SP - 14 EP - 1 KW - کرامیه KW - ابن کرام KW - ابوبکر بن محمشاد KW - نیشابور KW - طاهریان KW - سامانیان KW - غزنویان DO - N2 - کرامیه ازجمله فِرِق کلامی منشعب از مذهب تسنن است که توسط ابوعبدالله محمد بن کرام سجستانی در زمان حکومت طاهریان در خراسان پایه­گذاری شد و در نیشابور صاحب نفوذ فراوان گشت. کرامیه تنها یک فرقۀ کلامی نبود، بلکه آموزه­های آن نشان از مذهب و مکتبی فقهی داشت که سبک و سیاق ویژه­ای از زندگی اجتماعی و مسائل مرتبط با آن را به پیروان خود ارائه می­داد. همچنین پیش­گامی آنان در ایجاد خانقاه به‌مثابه محلی برای آموزش علوم اسلامی و سیر و سلوک عرفانی در نیشابور و جهان اسلام نیز عامل مهم و اثرگذاری در تحولات اجتماعی بود. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از منابع و تحقیقات کتابخانه­­ای و با اتکاء به روش توصیفی- تحلیلی به چگونگی ظهور و قدرت­یابی کرامیان در شهر نیشابور بپردازد و چگونگی عقاید و اعتقادات و نقش آن‌ها در تحولات سیاسی، اجتماعی و امنیتی این شهر در زمان مورد بحث را واکاوی نماید. پرسش اصلی این پژوهش حول این محور شکل‌گرفته است که چه عواملی باعث شد تا اقدامات کرامیان مسبب تغییر و تبادلات گوناگون در لایه­های اجتماعی، سیاسی و امنیتی شهر نیشابور در دوره تاریخی مورد بحث شود؟ یافته­های پژوهش نشان می­دهد که تظاهر به زهد و تقوی، نزدیکی تدریجی به برخی قدرت­های زمانه، حُب مقام و ریاست، اجحاف و تعدی، جنگ­های فرقه­ای و به راه انداختن دستگاه تفتیش عقاید، ازجمله ابزاری بودند که کرامیان از آن‌ها برای نیل به اهدافشان در شهر نیشابور بهره بردند و بدین گونه اوضاع سیاسی، اجتماعی و امنیتی این شهر را تحت تأثیر قرار دادند. UR - https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137921.html L1 - https://jgk.imamreza.ac.ir/article_137921_184cc6a6101f8bc29470d2e4e4e53d47.pdf ER -